Türkiye’de yaşayıp Frig Vadi’sini görmemiş olmaktan dolayı gerçekten kendimden utandım. Uzak desem bahane değil, pahalı desem hiç değil, soğuk desem komik, en iyisi mi “popüler değil” demek galiba. Kapadokya kadar olmasa da tüvlerden oluşan kayalıkları, peri bacalarını andıran anıtları, taşlara oyulmuş mezarları, barınakları, mağaraları ile Kapadokya’dan çok daha bakir vadi, kesinlikle daha çok tanıtımı hak ediyor. Beytur Turizm Şirketi’nin biz ve arkadaşlarımıza özel hazırladığı bu tur sayesinde Frig Vadisi’ni yakından tanımış olduk.
Afyon, Kütahya ve Eskişehir üçgeninde yer alan Frig Vadisi aynı zamanda Friglerin dinsel merkezi olmuş tarih boyunca. Yurdumuzun kalabalık bir bölgesinde yer almasına rağmen, o kalabalığın içinde sakin, temiz, doğal kalmış bir bölge. Bir yandan anıtları ziyaret ederken mis gibi orman havasını da soluyorsunuz.
Tapınakların en eşsizi, en meşhuru Midas-Yazılıkaya Anıtı. Anıt, adını üzerine Frig alfabesiyle yazılmış yazılardan alıyor. Amasra’ya gidenler bilir, denize inen yolda Kuş Kayası adlı bir yol anıtı vardır. İşte o da adını kartala benzediğinden dolayı almıştır. Eskişehir sınırları içinde yer alan Yazılıkaya Anıtı’nın hikayesini köyün aynı zamanda 24 yıldır muhtarı olan ve anıtın koruyucusu Veysel Gündoğdu’dan dinledik. Sizlere tavsiyem bu anıtlara, köylere bir rehberle giderseniz, bölge çok geniş olduğundan vakit harcamaz çok daha kolay gezer ve daha sağlam bilgiler edinirsiniz.
Tarihi yolda yürürken Frig’lerin ana tanrıçası Kibele’ye adanmış pek çok yazılı anıt görebiliyorsunuz. Kibele tarihte genç kızların koruyucusu ve kollayıcısı olarak tanınmış, ölümden sonra dirilmeyi de temsil ettiği için, yeniden doğuşun, canlanmanın simgesi bahar mevsiminde bu bölgede çok sayıda şenlikler düzenlenmiş. Midas kenti ve Yazılıkaya’da yer alan kayalara oyulmuş anıtsal ya da küçük ölçekli dini anıtlar, Friglerin doğayı tüm canlılığı ile simgeleyen Ana Tanrıça Kibele’ye duydukları saygı ve bağlılığı yansıtıyor.
17 m. yüksekliğinde 16.50 m. genişliğinde Frig Kaya Anıtlarının en görkemlisi Yazılkaya/Midas Kenti Dünya Kültürel ve Doğal Miras listesine dahil edilmek üzere aday gösterilmiş. Bana göre dünyada eşi benzeri bulunmayan anıt yapılarıyla Frigya Bölgesi çoktan bu listede yerini almalı, fakat ondan önce Türkiye bu anıtlara, tarihe sahip çıkmalı. Yolunuz Afyon’a, Kütahya’ya ya da Eskişehir’e mutlaka bir gün düşer, işte o zaman aklınıza Midas gelsin. Kütahya-Eskişehir karayolunun 26.kilometresindeki Sabuncupınar’dan başlayıp Ovacık Köyü’ne kadar olan bu vadiyi bir gezin, o havayı bir soluyun. He Kapadokya gibi lüks konaklama arıyorsanız Eskişehir, Afyon, Kütahya otellerinden birini seçmeniz gerekecek.
Frig Vadisi detay bilgi için www.frigvadisi.org sitesini ziyaret edebilirsiniz.
Fotoğraflar Erkan Tozluyurt‘a aittir.
