Geçmişten günümüze kadar gelmiş bazı meslekler maalesef bugün artık tarihe karışıyor. Özellikle Anadolu’da daha çok karşılaştığımız bu meslekler ya teknolojiye direnemiyor ya da yeni neslin ilgisini çekecek kadar cazibeli olmuyor ve yavaş yavaş yok oluyor.
2 KadınAnadolu’da Kahramanmaraş’ın en kalabalık alışveriş yerlerinden olan Kapalı Çarşı’da gezerken bahsettiğim bu tarihe karışan mesleklerden üçüne denk geldik. Yüncülük, semercilik ve oymacılık. Artık yeni usta yetişmediğinden dert yanan dükkan sahipleri bize mesleklerinin inceliklerini anlatırken bir o kadar da duygulandılar.
50 yıldır bu işi yapan semer ustası Ali Özen, eskiden Kapalı Çarşı’da yüz elli semerci olduklarını söylerken bugün sadece üç kişi kalmışlar. Semer bildiğiniz gibi insan ve yük taşımak için binek hayvanlarının sırtına bağlanan hayvan koşumlarına verile ad. Gölden toplanan ve adına “berdi” dendiğini öğrendiğimiz otları keçe ve deri ile kullanıp dikişe geçen Ali Usta, bugün artık semere olan ihtiyacın neredeyse yok denecek kadar az olduğunu belirtiyor.
Çeyizinde sandık olmayan kaç kişi kaldık acaba? Evet benim olmadı ama çoğu genç kızın rüyası değil midir aslında şöyle oymalı, süslü ceviz bir sandık? Şimşir, meşe, ıhlamur ve özellikle ceviz gibi işlemeye elverişli ağaçların kurutulmuş keresteleri kullanılarak yapılan oymacılık sanatı diğerlerine göre daha yaygın olsa da gençlerin yavaş yavaş ilgisinin azaldığını söylemeden geçemiyorlar Maraş’ta.
Normalde tek bir kişinin çalışmasıyla altı ayda bitecek bir sandığın takım çalışmasıyla iki ayda bitmesi aslında ne kadar çok erbaba da ihtiyaç olduğunun bir göstergesi. Sandık, mücevher kutusu, rahle, ayna, sandalye gibi pek çok üründe kullanılan oymacılık Maraş’ın simgelerinden. Teknolojiye direnemese de bugün özellikle mücevher kutuları için yaptıkları özel tasarımlarla son derece güvenli ürünler satın alabilirsiniz. İşte bir örneği;
Günümüzde yün yorganlar gibi yün yatakların da elyafın yerini tutamayacağını hepimiz biliyoruz. Yünlü yataklar pamuk ve elyafa göre ekonomik açıdan daha pahalı olduğu için tercih edilmiyor ama terletmediği için oldukça sağlıklı. Kışın daha sıcak, yazın daha serin tutan bu yataklara talep azaldığı için artık yüncülük yapan kişi sayısı da çok az.
İşte tarihe karışan mesleklerden bazıları. Ne yapıp etmeli gelecek nesillere aktarmak için bu mesleklere, bu işi şu an yapan kişilere sahip çıkılmalı. Onlar bizim ayaklı tarihimiz.
