Kadim şehir Mardin’e her gittiğimde derin bir şükür duygusuna bürünürüm. Bu kadar büyüleyici bir tarihe sahip olan ülkeme şükür, buraları gezip görme şansıma şükür, gördüklerimi içimde demleyip anlatabilme gücüme şükür. Bu kez 2 Kadın Anadolu’da ve Tourjuva olarak yaptığımız Mardin gezimizde yine duraklarımızdan biri, kadim miras Deyrulzafaran Manastırı oldu.
Mardin’in büyüleyici taş yapıları arasında, binlerce yıllık geçmişiyle sizi kendine hayran bırakan tarihin sessiz tanığıdır Deyrulzafaran Manastırı. Süryani Ortodoks inancı için büyük bir öneme sahip olan bu manastır, sadece dini bir merkez değil, aynı zamanda Mezopotamya’nın kültürel ve tarihi zenginliklerini gözler önüne seren eşsiz bir yapı.
Mardin şehir merkezine yaklaşık 4 km uzaklıkta yer alan bu manastır, ismini çevresinde yetişen ve eskiden boya yapımında kullanılan safran bitkisinden alıyor. “Safran Manastırı” anlamına gelen adı, manastıra mistik bir hava katıyor bana göre.
Tourjuva olarak bu kez 15 kadın olarak gittiğimiz manastıra cüzi bir para karşılığında girdik. Bu paralarla manastırın bakımı karşılanıyormuş. Sizi bina içinde manastırda görevli olan öğrenciler karşılıyor ve tarihini onlar anlatıyor. Biz Lourin adlı çok tatlı bir rehber gencimizden dinledik tüm hikayeyi ve kendisine hayran kaldık.
Manastırın temelleri, milattan önce 5. yüzyıla kadar dayanıyormuş. İlk olarak bir güneş tapınağı olarak inşa edilmiş olan bu yapı, daha sonra Romalılar döneminde kale olarak kullanılmış, 5. yüzyılda ise bir manastıra dönüştürülmüş. Yani bu yapının duvarlarında, üç farklı medeniyetin izlerini görmek mümkün.
Manastır 4 bölümden oluşuyor;
- Güneş Tapınağı: Manastırın en eski bölümü olup güneş tanrısı Şam’a adanmıştır. Taş merdivenlere aşağı indiğinizde kadim taş işçiliğini de görebilirsiniz.
- Meryem Ana Kilisesi: Manastırın ana ibadet alanı burası. Süryani Ortadoks ayinleri halen burada yapılıyor.
- Azizler Evi: 640 yıl boyunca Süryani Ortadoks Patrikliği’nin merkezi olmuştur.
- Mezar Odası: M.S. 4yyda inşa edilmiş. İlk inşa edildiğinde burada ilaç üretmeye çalışmışlar.
Manastır, Süryani Hristiyan topluluğu için sadece bir ibadet yeri değil, aynı zamanda bir eğitim ve ruhani gelişim merkezi. Bugün hâlâ rahip adayları burada eğitim almakta. Toplam 20 kişinin yaşadığı manastır haftanın her günü ziyarete açık. Ziyaret saatleri mevsime göre değişiklik gösterebilir, bu nedenle gitmeden önce güncel bilgileri kontrol etmek faydalı olacaktır.
Deyrulzafaran Manastırı, sadece bir yapı değil; bir inanç, bir medeniyet ve bir tarih mirası. Mardin’e yolunuz düşerse bu etkileyici yapıyı mutlaka ziyaret edin ve taş duvarların ardında yatan binlerce yıllık hikâyelere kulak verin.
