Tac Mahal & Mümtaz ile Şah Cihan’ın Aşkı

Hindistan deyince aklınıza ilk ne geliyor? Tac Mahal değil mi? Kesinlikle aklınıza gelen şey, değerini hak ediyor. 07.07.2007’de Dünya’nın yeni yedi harikasından biri seçilen Tac Mahal, bence aşk için yapılan mekanların en güzeli. Hikayesini dinlerken romantizmin doruklarında hissettiğim, kah hüzünlenip kah hayranlık duyduğum Şah Cihan ile Mümtaz’ın aşkları, binanın heybetli görüntüsü ve özellikle gün doğumunda ve batışında büründüğü renk, hayatım boyunca unutamadığım anlardan.

Babür Devleti anıtı Tac Mahal, imparator Şah Cihan’ın büyük aşkı Ercüment Banu-Begüm yani bildiğimiz adı ile Mümtaz’ın anısına yaptırdığı bir anıt mezar, türbe.

Mümtaz’ın kelime anlamı, tercih ettiğim, sevdiğim demekmiş. Buranın asıl adı Mümtaz Mahal. Mahal, yer demek yani Mümtaz’ın yeri. Hindular “z” harfini söyleyemiyorlar “c” diyorlar. Mümtac Mahal bir süre sonra Tac Mahal olarak söyleniyor.

Mümtaz, Şah Cihan’ın 3. Eşi, o öldükten sonra başka evlilikler de yapmış fakat hepsi formalite gereği, sadece Mümtaz ile olan aşk evliliğiymiş ve tam 14 çocukları olmuş. Bunların sekizi hayatta kalmış.

Mümtaz, evsizlere ev bulan, fakirleri doyuran, ne zaman bir savaş olsa Şah Cihan’la giden biri. 39 yaşında 14. Çocuğuna hamile iken Agra’ya iki saat uzaklıkta Şah Cihan’la oldukları bir yerde ayaklanma çıkıyor ve o sırada Mümtaz’ın doğum sancıları tutuyor. İki saat, o zamana göre oldukça uzak bir mesafe ve orada kan kaybından Mümtaz ölüyor. Ölmeden önce Şah Cihan’dan iki isteği oluyor, biri ailesini, çocuklarını ihmal etmemesi, diğeri de Mümtaz için bir cennet bahçesi yaptırması.

Şah Cihan’ın aklından hiç çıkmayan şey, Mümtaz için nasıl bir cennet bahçesi yaptıracağı oluyor uzun zaman. 17 Haziran 1631’de Mümtaz öldüğünde büyük oğlu, annesinin öldüğü yere gidiyor ve demirden bir taht yaptırıyor, onun içine defnediliyor.

Yamuna Nehri kıyısında bulunan Tac Mahal’in yapımına 1632 yılında başlanıyor. 21 yılda tamamlanıyor. Tam 22.000 işçi çalışıyor ve bunlar asla köle gibi çalıştırılmıyor, hepsi maaşlı işçi. Kumtaşı blokları ve mermerleri taşımak için 1000 adet fil kullanılıyor. Osmanlı’dan hattatlar getiriliyor.

Tac Mahal’in yapımından kısa bir süre sonra Şah Cihan, büyük oğlu seferdeyken hastalanıyor ve küçük oğlu Alemgir tarafından devriliyor, Agra Kalesi’ne kapatılıyor. Hayatının son 8 yılını Tac Mahal’e bakıp hapis hayatı yaşayarak geçiriyor. Ölümünden sonra da sessiz sedasız sadece dini törenle çok sevdiği eşi Mümtaz’ın yanına defnediliyor.

İşte böyle sevgili okur, Tac Mahal Hindistan’ı temsil ediyor ama aynı zamanda ölümsüz ve hazin sonu olan bir aşkın da sembolü değil mi?

Kubbesi ve dört köşesindeki minareleriyle, hangi yönden bakarsanız bakın simetrik olmasının sebebi, herhangi bir depremde minarelerin yıkılması halinde ana kubbenin etkilenmemesi için. Tac Mahal, gün doğumunda pembe, ilerleye saatlerde beyaz, ay ışığında da altın renge bürünüyor. Bir rivayete göre Mümtaz’ın değişik ruh hallerini simgeliyormuş bu değişen renkler. Onu bilmem ama Sacred7Travel olarak gittiğimiz Tac Mahal için özel diktirdiğimiz sariler ile biz de ortama epey renk kattık diyebilirim. Gittiğim yerlerin geleneklerini, kıyafetlerini, yemeklerini deneyimlemeye bayılıyorum.

Tac Mahal’in dört minaresinin her biri 41 metre yüksekliğinde. Minarelerde ezan okunmuyor. Kapısının çevresine Kuran-ı Kerim’den Yasin suresinin tamamı işlenmiş. Şah Cihan ve Mümtaz’ın mezarları ana yapının alt katında, ancak ziyaretçilerin gezdiği katta temsili iki mozole yapılmış.

Şah Cihan’ın kendisi için Yamuna Nehri’nin diğer yakasına Tac Mahal’in hemen karşısına siyah mermerden anıt yaptırmak istediği ama Alemgir Şah iktidara geldikten sonra inşasına başlanan yapıyı yıktırdığı söylenir.

Tac Mahal çalınırsa

18.yy başında bir İngiliz generalinin planı, Tac Mahal’in sökülerek  İngiltere’ye götürülmesi ve parça parça satılması olmuş. Bu proje ilk olarak Delhi’deki Kızıl Kale için gündeme getirilmiş ve Londra’daki müzayedeye götürülen parçalara kimsenin ilgi göstermemesi üzerine bundan vazgeçilmiş.

Tac Mahal bugün bir başka tehlike ile karşı karşıya; modern dünyanın yaşam koşulları. Araçların egzozları, sanayi kirlenmeleri, kimyasal gübrelerin etkileri, çevre şartları maalesef Tac Mahal’in mermer temelli yapısını çürütmekte. Buna önlem olarak Tac Mahal’in etrafında 4 kilometrelik bir alan içinde motorlu taşıt trafiğine izin yok. Tac Mahal’e gitmek için fayton, bisikletli rikşa ya da elektrikle işleyen minibüslere binmeniz gerekiyor.